Lý Thuyết Tuần Hoàn Máu Sinh 11 Và Bài Tập Trắc Nghiệm

Hệ tuần hoàn máu là hệ cơ quan quan trọng nhất đối với sự sống của sinh vật. Trước khi tìm hiểu sâu về hệ tuần hoàn máu sinh 11, chúng ta cần hiểu về cấu tạo và chức năng chung của hệ này.

Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn máu

Hệ tuần hoàn máu bao gồm các thành phần sau:

Bạn đang xem: Lý Thuyết Tuần Hoàn Máu Sinh 11 Và Bài Tập Trắc Nghiệm

• Dịch tuần hoàn: máu hoặc hỗn hợp máu – dịch mô có khả năng vận chuyển khí và các chất dinh dưỡng đi khắp cơ thể để cung cấp nguyên liệu cho các mô và cơ quan hoạt động.
• Tim: có vai trò hút và đẩy máu trong hệ mạch, đảm bảo máu được tuần hoàn liên tục đi đến khắp mô cơ quan.
• Hệ thống mạch máu:
  • Động mạch: có thành dày, chịu được áp lực và vận tốc máu nhanh.
  • Mao mạch: thành mao mạch chỉ có một lớp tế bào, phù hợp với chức năng vận chuyển chậm để trao đổi khí, chất dinh dưỡng với các tế bào, mô cơ quan.
  • Tĩnh mạch: thành mỏng hơn động mạch, chịu được áp lực và vận tốc máu nhỏ hơn động mạch.

Chức năng của hệ tuần hoàn máu bao gồm:

• Cung cấp chất dinh dưỡng, oxy tới các tế bào để tế bào có thể hoạt động bình thường.
• Vận chuyển khí, các chất thải đến thận, phổi, da để thải trừ ra ngoài.
• Vận chuyển các chất từ mô – cơ quan này đến mô – cơ quan khác để đáp ứng cho các hoạt động sống bình thường của cơ thể.

Các dạng hệ tuần hoàn máu ở động vật

Ở động vật đa bào có cơ thể nhỏ dẹp và động vật đơn bào, cơ thể không có hệ tuần hoàn và các chất được trao đổi trực tiếp qua bề mặt cơ thể hoặc đưa vào khoang cơ thể qua các hệ thống ống túi rồi các chất dinh dưỡng vẫn trao đổi trực tiếp với các tế bào trong cơ thể.

Xem thêm : 40 Tuổi Có Niềng Răng Được Không? Phương Pháp Nào Phù Hợp?

Ở động vật đa bào kích thước cơ thể lớn hay người, do nhu cầu trao đổi chất lớn nên việc trao đổi chất qua bề mặt cơ thể không thể đáp ứng đủ nhu cầu của cơ thể, nên hệ tuần hoàn xuất hiện.

Phân biệt hệ tuần hoàn kín và hệ tuần hoàn hở

• Hệ tuần hoàn hở:

  • Gặp ở đa số các loài động vật thân mềm như ốc sên, trai,…
  • Máu được tim bơm di chuyển vào động mạch và sau đó tràn thẳng tiến vào khoang cơ thể. Máu được trộn lẫn với dịch mô tạo nên hỗn hợp máu – dịch mô. Ở đây, máu tiếp xúc và trao đổi chất dinh dưỡng trực tiếp với các tế bào, sau đó trở về tim.
  • Máu chảy trong động mạch với áp lực thấp, tốc độ dòng máu chảy chậm.

• Hệ tuần hoàn kín:

  • Có mặt ở mực ống, bạch tuộc, giun đốt và động vật có xương sống.
  • Máu được tim bơm và lưu thông liên tục trong vòng mạch kín, từ động mạch đi tới mao mạch ở đây xảy ra quá trình trao đổi chất, sau đó máu đi vào tĩnh mạch và rồi về tim. Máu trao đổi chất với tế bào thông qua thành mao mạch.
  • Máu chảy trong động mạch với áp lực cao hoặc trung bình, tốc độ dòng máu chảy nhanh.
  • Hệ tuần hoàn kín được chia thành 2 loại: hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép.

Phân biệt hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần hoàn kép

• Hệ tuần hoàn đơn là hệ tuần hoàn máu mà dòng máu chỉ đi qua tim một lần trước khi đến các mô của cơ thể.

• Hệ tuần hoàn kép là hệ tuần hoàn máu mà sau khi được trao đổi khí/chất sẽ trở lại tim lần thứ hai trước khi được phân phối đến các mô cơ quan trong cơ thể.

Chiều hướng tiến hoá của hệ tuần hoàn

Xem thêm : Nối Mi Bị Cộm, Đau, Ngứa, Nặng Mắt – Tại Sao?

Chiều hướng tiến hóa của hệ tuần hoàn máu qua các lớp động vật được mô tả như sau:

• Ở động vật đơn bào và ở một số động vật đa bào có kích thước nhỏ và dẹp, diện tích cơ thể lớn hơn so với khối lượng, cơ thể không có hệ tuần hoàn, các chất dinh dưỡng được trao đổi qua bề mặt cơ thể.

• Ở động vật đa bào có kích thước cơ thể lớn hơn và nhu cầu dinh dưỡng cao hơn, trao đổi chất qua bề mặt cơ thể không thể đáp ứng đủ nhu cầu của cơ thể. Chính vì vậy, hệ tuần hoàn của chúng phát triển và hoàn thiện dần trong các giai đoạn tiến hóa:

  • Cá (hệ tuần hoàn đơn): tim 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất, máu đi nuôi cơ thể là máu pha.
  • Lưỡng cư: tim 3 ngăn: 1 tâm thất, 2 tâm nhĩ, máu đi nuôi cơ thể là máu pha.
  • Bò sát: tim 4 ngăn bao gồm 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất, có vách ngăn chính thức giữa 2 tâm thất trái và phải là vách ngăn không hoàn toàn (vách ngăn hụt), máu đi nuôi cơ thể là máu pha nhưng ít pha hơn ở lớp bò sát và cá. Riêng ở cá sấu: tim có 4 ngăn: 2 tâm thất và 2 tâm nhĩ, vách ngăn giữa 2 tâm thất trái và phải là vách ngăn hoàn toàn giống chim và thú, máu nuôi cơ thể là máu không pha.
  • Chim và thú: tim có 4 ngăn: 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất, vách ngăn giữa 2 tâm thất trái và phải là vách ngăn hoàn toàn, máu đi nuôi cơ thể là máu không pha trộn, tăng hiệu suất trao đổi khí và trao đổi chất.

Nắm vững kiến thức về tuần hoàn máu là rất quan trọng trong việc ôn tập và đạt kết quả tốt trong môn Sinh học. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu sâu về lý thuyết tuần hoàn máu sinh 11 và cũng đã làm một số bài tập trắc nghiệm để củng cố kiến thức. Đừng quên truy cập vào Vuihoc.vn để tìm hiểu thêm và ôn tập kiến thức một cách hiệu quả. Chúc bạn ôn thi thành công!

Nguồn: https://readyq.vn
Danh mục: Sức khỏe