Đời tầm gửi: Làm thế nào để tồn tại trong cuộc sống?

Ảnh minh họa

Trong thế giới thực vật, có một loại cây muốn tồn tại phải suốt đời đeo bám, ký sinh vào cây khác, đó là tầm gửi. Tầm gửi sống nhờ vả, phó thác và phải “ăn nhờ ở đậu” cây chủ mới có chất dinh dưỡng để sinh tồn.

Nhìn vào số phận của loại cây này, ta có thể liên tưởng đến những con người sống dựa dẫm vào người khác, vào tập thể mới có thể tồn tại, dung thân. Chúng ta gặp các kẻ tầm gửi khác nhau hàng ngày: thô thiển, lươn lẹo, tinh vi, nhợt nhạt và buông xuôi.

Kẻ thô thiển

Những kẻ thô thiển luôn tỏ ra là người giao thiệp rộng rãi, quan hệ với nhiều VIP trong xã hội. Họ thích nói khoác, khoe khoang rằng “Tôi quen biết ông X, chơi thân với bà Y, quan hệ mật thiết với anh Z”. Ông X, bà Y, anh Z là những người có quyền lực hoặc nắm giữ các công việc mang lại lợi ích, “lộc chùa” cho người khác, trong đó có bản thân họ.

Kẻ lươn lẹo

Những kẻ lươn lẹo không bao giờ sống thực với chính mình. Đối với cấp trên, họ thường nhún nhường, khúm núm, “một dạ, hai vâng” và luôn “chọn thời, lựa vận” để tâng bốc, bỡ đỡ từng lời ăn tiếng nói của cấp trên. Với đồng nghiệp, đồng cấp, họ thực hiện phương châm “im lặng là vàng”, “gió chiều nào che chiều ấy”, thích vuốt ve, nuông chiều để thu phục lòng người khác. Sự dè dặt, bạc nhược của họ cũng nhằm mục đích “chở che, đùm bọc” để tiến thân hay kiếm chác, thu vén lợi lộc cho bản thân.

Kẻ tinh vi

Những kẻ tinh vi không bao giờ bộc lộ cá tính bản thân trong tập thể. Họ giả vờ như “không nghe, không biết” khi thấy điều không đúng. Họ không dám phê phán khi thấy sai và thậm chí tránh xa để không bị liên lụy. Kiểu sống khư khư giữ bản thân như thế có thể được tiếng là chan hòa, nhưng thực chất đó là một thứ sống “dựa hơi” vào tập thể để tồn tại.

Kẻ nhợt nhạt

Những kẻ nhợt nhạt sống lắt lay như một cái bóng âm thầm trong tổ chức, cơ quan, đơn vị. Họ không bon chen, tranh đua và không ưa “phe này” lẫn “cánh nọ”. Họ coi mình là trung lập vì không đụng chạm đến ai, nhưng thực tế, lối sống trung dung, hời hợt của họ cũng là một kiểu ỷ lại, ký sinh vào tập thể!

Kẻ buông xuôi

Những kẻ buông xuôi cho mọi thứ như nước chảy bèo trôi, chẳng mấy khi quan tâm đến chuyện buồn vui của người khác, của tổ chức. Mặc dù có thể có công lao, thành tích trong quá khứ, nhưng khi thấy công việc, cuộc sống hiện tại không như mong muốn, họ rơi vào chán nản, co cụm trong “cái tôi” nhỏ bé của mình, loay hoay theo kiểu “ăn mày dĩ vãng” và sống theo chủ nghĩa “mặc kệ nó”. Những người lấy quá khứ làm neo để bám vào tập thể và chờ đến ngày nhận sổ lương hưu, dẫu chưa phổ biến nhưng cũng không còn là hiện tượng cá biệt.

Châm ngôn có câu “Cây thẳng bóng ngay, cây cong bóng vẹo” và “Sống chớ khom lưng, uốn gối, dập đầu”. Ai sống lom khom thì lưng dễ còng. Ai hay quỳ thì gối dễ trầy xước. Ai hay dập đầu thì cổ dễ nghẹo. Để có thể ung dung ngẩng cao đầu trước thiên hạ, chúng ta cần đứng trên đôi chân của mình, đi bằng chính đôi chân của mình. Nếu chỉ vì miếng cơm manh áo, danh lợi mà “sống nhờ, sống gửi, sống bám” vào người khác, vào tập thể, thì chẳng khác gì một đời tầm gửi.

Đời tầm gửi không có tự do. Khi cây chủ bị gió bão làm thân gãy cành rơi, tầm gửi cũng dễ rã rời, tan nát. Còn nếu cây chủ chết đi, tầm gửi cũng tàn lụi theo. Đời tầm gửi như thế, thật nhạt nhòa!

Thiện Văn