Các bệnh thường gặp ở cá chép và cách điều trị triệt để

Nếu bạn đang quan tâm đến các bệnh thường gặp ở cá chép và cách điều trị triệt để, bài viết này sẽ mang đến những kinh nghiệm quý giá mà bạn không nên bỏ lỡ.

Cá chép cảnh và các loại cá chép nuôi phục vụ thủy sản thường mắc phải một số bệnh điển hình. Những bệnh này khiến người nuôi lo lắng vì hậu quả nếu không xử lý kịp thời có thể gây ra nhiều tổn thương. Dưới đây là những nguyên nhân gây bệnh cũng như tên gọi và phương pháp điều trị cụ thể cho từng loại bệnh:

Nguyên nhân gây bệnh ở cá chép

Cá chép và các loài cá nước ngọt khác mắc bệnh thường chỉ do một vài nguyên nhân chủ yếu như:

  • Hệ thống lọc nước kém không đảm bảo vệ sinh, dẫn đến nước bẩn.
  • Thiếu việc chăm sóc và thay nước định kỳ để bể luôn sạch sẽ.
  • Thả cá chép mới vào bể mà không qua các quy trình, có thể lan truyền bệnh cho cá khác.
  • Quá mức cho cá ăn dẫn đến xấu đi chất lượng nước.
  • Thiếu chăm sóc đều đặn khiến sức khỏe cá suy yếu.

Các loại bệnh thường gặp ở cá chép

Cá chép tự nhiên có khả năng thích nghi, sinh trưởng và phát triển ở môi trường không yêu cầu quá cao. Tuy nhiên, hạn chế về không gian trong ao, hồ và giới hạn về nguồn nước gây ra những bệnh từ bên trong hoặc từ bên ngoài mà không tránh được. Dưới đây là các bệnh thường gặp ở cá chép:

Cá chép bị đốm trắng

Bệnh đốm trắng là một trong những loại bệnh phổ biến ở cá chép, biểu hiện là các nốt trắng nhỏ xuất hiện trên cơ thể cá và lan ra khu vực vây cá. Bệnh này có thể lan ra toàn bộ bể nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh đốm trắng là loại ký sinh trùng có tên tiếng Anh là Ichthyophthirius multifiliis. Vấn đề chất lượng nước không đảm bảo, nước bẩn do lượng thức ăn và phân cá lớn gây ra điều kiện cho ký sinh trùng phát triển.

Để điều trị bệnh đốm trắng ở cá chép, bạn có thể:

  • Nâng nhiệt độ nước lên 32 độ C trong khoảng 5 ngày và theo dõi cá.
  • Sử dụng thuốc tím với liều lượng 1g/1lit nước để loại bỏ ký sinh trùng khỏi môi trường bể cá.

Cá chép bị nấm thủy mi

Nấm thủy mi, hay còn được gọi là bệnh mốc nước, là một loại bệnh phổ biến ở cá chép và thường do các loại nấm cộng sinh như Leptolegnia, Saprolegnia và Achlya gây ra. Biểu hiện của bệnh nấm thủy mi ở cá chép bao gồm:

  • Các vùng trắng xám xuất hiện ban đầu trên da cá, sau đó trở thành các sợi nấm mảnh và phát triển thành các búi màu trắng như bông.
  • Cá chép bị nấm thủy mi ngứa ngáy, bơi loạng choạng và cọ xát vào thành bể, gây tróc vẩy và trầy da.

Để điều trị bệnh nấm thủy mi ở cá chép, bạn có thể:

  • Vệ sinh bể sạch sẽ và tăng nhiệt độ của nước trong bể cá lên từ 1-2 độ C trong khoảng 7 ngày.
  • Sử dụng methylen với liều lượng 2-3ml/lít nước và nhỏ xuống bể cá, trước mỗi lần nhỏ nước bạn nên thay thế 30-50% nước bể. Thực hiện khoảng 2 lần mỗi tuần sẽ mang lại hiệu quả.

Cá chép bị trùng loa kèn

Trùng loa kèn là một loại bệnh phổ biến ở cá chép, có nguyên nhân chủ yếu do các loại ký sinh trùng như Zoothamnium, Vorticela, Epistyli và Apisoma. Những ký sinh trùng này sống trên da cá, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng hô hấp của cá. Cá chép mắc bệnh trùng loa kèn thường có các biểu hiện như ngứa ngáy, bơi loạn xạ, cọ mình vào thành bể và có thể gây trầy xước và loét da.

Để điều trị bệnh trùng loa kèn ở cá chép, bạn có thể:

  • Tắm cá trong dung dịch đồng sunfat với nồng độ 5-7mg/lit hoặc tắm nước muối với tỷ lệ 3%. Thực hiện cách nhau từ 3-5 ngày và thay thế 30% nước bể trước mỗi lần tắm. Thực hiện sau 2 tuần sẽ mang lại hiệu quả.

Cá chép bị nấm thân, miệng

Hầu hết các trường hợp cá chép bị nấm xảy ra do chất lượng nước không đảm bảo, lượng chất thải từ cá kết hợp với thức ăn dư thừa hoặc xác của một số loài thủy sinh trong bể gây ô nhiễm nước và tạo điều kiện cho nấm phát triển. Bệnh nấm miệng ở cá chép xuất hiện khi vi khuẩn Saprolegnia tạo ra các vết sùi ở vùng miệng, gây ngứa ngáy và cản trở việc ăn.

Để điều trị bệnh nấm thân, miệng ở cá chép, bạn có thể:

  • Vệ sinh và thay nước bể định kỳ.
  • Liên hệ các đơn vị cung cấp thuốc kháng sinh trị nấm cho cá.

Bệnh xuất huyết mùa ở cá chép

Bệnh xuất huyết mùa là một trong những bệnh nghiêm trọng ở cá chép, có nguyên nhân chủ yếu do virus gây ra. Cá bị bệnh xuất huyết mùa có các dấu hiệu như tách đàn, xuất huyết ở mắt và da, phình to bụng và bơi lờ đờ. Phần nội tạng bên trong có chứa dịch nhờn, sưng lá lách và xoang bụng.

Bệnh xuất huyết mùa thường xảy ra khi chất lượng nước kém, nhiệt độ nước thay đổi đột ngột và thường xuất hiện vào thời gian giao mùa. Để phòng bệnh xuất huyết mùa, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

  • Vệ sinh bể, hệ thống lọc và thay nước định kỳ để đảm bảo chất lượng nước an toàn cho cá.
  • Kiểm tra nhiệt độ nước, độ pH và nồng độ các chất gây hại như NH3, đặc biệt vào thời điểm giao mùa.
  • Cung cấp cho cá một chế độ ăn đa dạng để bổ sung dinh dưỡng và tăng sức đề kháng.

Bệnh thối vây, đuôi ở cá chép

Hầu hết các trường hợp cá chép bị thối vây, đuôi là do nhiễm vi khuẩn trong môi trường nước. Với các biểu hiện như đuôi và vây bị hoại tử, cụt đuôi, ảnh hưởng đến khả năng bơi lội của cá. Để điều trị bệnh thối vây, đuôi ở cá chép, bạn có thể:

  • Cách ly các con cá bị nhiễm bệnh.
  • Vệ sinh toàn bộ bể cá.
  • Chăm sóc các con cá bị bệnh bằng cách cho ăn và sử dụng thuốc kháng sinh có sẵn trên thị trường.

Bệnh giun, sán ở mang

Bệnh giun, sán ở mang thường được biểu hiện bằng các con cá chép bị thở gấp, mang hấp và sưng. Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh giun, sán ở mang là các loại ký sinh trùng thuộc giống Gyrodactylus. Những ký sinh trùng này bám vào phần mang và mũi của cá, gây yếu đi cá và biến màu cá.

Để điều trị bệnh giun và sán ở mang cá chép, bạn có thể tắm cá trong dung dịch formol và aciflavin pha loãng với nồng độ 10cc/lit. Tuy nhiên, lưu ý rằng không nên sử dụng dung dịch formol và aciflavin trong nhiều trường hợp. Bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng các loại thuốc đặc trị cho cá.

Chúc bạn thành công trong việc chăm sóc cá chép của mình và xử lý các bệnh một cách triệt để!