Ngô công: Vị thuốc sát khuẩn, trấn phong

Nguồn gốc và tên gọi

Tên gọi, danh pháp

  • Tên Tiếng Việt: Ngô công
  • Tên khác: Con rết; Thiên long; Bách túc trùng; Bách cước
  • Tên khoa học: Scolopendra morsitans L. thuộc họ Rết (Scolopendridae)

Đặc điểm tự nhiên

Một con ngô công có chiều dài từ 7 – 15cm, đôi khi có thể lên đến 20cm. Con rết này chia thành 20 – 22 khoanh đốt đồng đều nhau, mỗi khoanh đốt mang một cặp chân ở hai bên hơi cong về phía sau. Đầu ngô công tròn ngắn, có hai râu (xúc giác) dài hơn chân và chẻ ngang. Bên trong miệng có nhiều răng nhọn sắc và tuyến độc. Đốt cuối nhỏ thường không có chân, nhưng phần đuôi lại mang hai chân dài, duỗi thẳng. Lưng của ngô công có màu nâu đỏ hoặc nâu đen, bụng màu vàng nâu.

Phân bố, thu hái, chế biến

Phân bố

Ngô công được tìm thấy ở nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Loài này thích hợp với nơi tối và ẩm thấp như dưới các tảng đá, lá khô, gỗ mộc, nhà tranh, vách đất, dưới đáy kệ, chum, vại. Ngô công ăn sâu bọ để sống. Thông thường, ngô công đẻ trứng từ tháng 3 đến tháng 5. Con ngô công mới nở có màu trắng, sau khi lột xác, chúng biến thành màu nâu đỏ.

Ở một số nước như Hàn Quốc, Trung Quốc, người ta nuôi ngô công để sử dụng làm thuốc.

Thu hái và chế biến

Ngô công được thu bắt khi đạt đủ kích thước yêu cầu, thường vào mùa xuân hoặc mùa hè. Sau đó, chúng được treo lên để phơi hoặc sấy khô. Khi sử dụng, đầu, đuôi và chân của ngô công được bỏ đi. Có thể bọc ngô công bằng lá bạc hà rồi nướng.

Để tránh ẩm, ngô công có thể được bảo quản trong lọ hoặc hộp kín. Ngoài ra, có thể ngâm ngô công trong rượu bằng cách nhúng con sống vào nước nóng khoảng 70 – 80 độ C hoặc dùng ngô công khô ngâm với rượu 90 độ. Thời gian ngâm càng lâu, càng tốt.

Bộ phận sử dụng

Ngô công có thể được sử dụng nguyên con sau khi đã loại bỏ đầu, đuôi và chân.

Ngô công

Hình ảnh minh họa: Ngô công được sử dụng làm thuốc sát khuẩn và trấn phong

Kết luận

Ngô công là một loại rết có nhiều đặc điểm đáng chú ý. Nó được tìm thấy ở nhiều nước châu Á, bao gồm Việt Nam. Với khả năng sát khuẩn và trấn phong, ngô công đã được sử dụng làm thuốc từ lâu đời. Qua quy trình thu hái và chế biến đơn giản, ngô công có thể được bảo quản và sử dụng để chữa trị nhiều bệnh lý.

Cùng khám phá thêm về ngô công và tận dụng những lợi ích mà loại rết này mang lại cho sức khỏe và sự trị liệu.