Hãy cùng khám phá với chúng tôi về các loại quang phổ trong bài học vật lý 12. Quang phổ là gì? Đây là một dải màu gần giống với màu sắc của cầu vồng khi ánh sáng trải qua hiện tượng tán sắc. Thuật ngữ quang phổ được sử dụng để đo lường cường độ ánh sáng và mô tả phương pháp thực nghiệm của nó.
Contents
1. Quang phổ là gì?
Quang phổ là dải màu gần giống với cầu vồng, được tạo ra khi ánh sáng chịu tác động của tán sắc. Nó là một công cụ quan trọng để đo lường cường độ ánh sáng và thực hiện các phân tích thực nghiệm. [^1^]
Bạn đang xem: Vật Lý 12: Khám phá từng loại quang phổ và thử sức với bài tập trắc nghiệm
Ảnh minh họa: Các loại quang phổ – Hiện tượng quang phổ
2. Các loại quang phổ
Theo kiến thức vật lý 12, có 3 loại quang phổ chính: quang phổ liên tục, quang phổ vạch hấp thụ và quang phổ vạch phát xạ. Hãy cùng xem hình ảnh các loại quang phổ dưới đây:
Ảnh minh họa: Các loại quang phổ thường gặp
2.1. Quang phổ liên tục
- Định nghĩa: Là dải ánh sáng có màu sắc biến đổi liên tục từ màu đỏ đến tím.
- Đặc điểm: Không phụ thuộc vào cấu tạo của nguồn sáng mà phụ thuộc vào nhiệt độ nguồn sáng. Khi nhiệt độ nguồn sáng càng cao thì quang phổ sẽ càng mở rộng miền sáng có bước sóng ngắn.
- Nguồn phát: Các chất khí, lỏng, rắn khi nung nóng ở áp suất lớn.
- Ứng dụng: Sử dụng để đo nhiệt độ của các vật nóng sáng như ngôi sao.
2.2. Quang phổ vạch phát xạ
- Định nghĩa: Là loại quang phổ có các vạch màu riêng rẽ nằm trên nền tối.
- Đặc điểm: Mỗi nguyên tố hóa học sẽ có quang phổ vạch riêng đặc trưng cho nguyên tố đó. Quang phổ vạch phát xạ của các nguyên tố khác nhau sẽ khác nhau về vị trí, số lượng, màu sắc và độ sáng tỉ đối.
- Nguồn phát: Chất khí, hơi áp suất thấp và khi bị kích thích bằng nhiệt, điện.
- Ứng dụng: Dùng để phân tích cấu tạo của các chất.
2.3. Quang phổ vạch hấp thụ
- Định nghĩa: Là loại quang phổ liên tục nhưng bị thiếu một số vạch màu do bị chất khí hoặc hơi hấp thụ.
- Đặc điểm: Các vạch tối nằm ở vị trí các vạch màu trong quang phổ phát xạ của nguyên tố hóa học. Khi đặt trên đường đi chùm ánh sáng trắng một chất rắn/lỏng trên nền quang phổ liên tục, sẽ xuất hiện những vạch tối.
- Nguồn phát: Nhiệt độ của đám khí/hơi thấp hơn nhiệt độ nguồn phát ánh sáng liên tục.
- Ứng dụng: Dùng để phân tích cấu tạo của các chất.
3. Các phương pháp phân tích quang phổ và lợi ích
3.1. Phương pháp phân tích quang phổ
Xem thêm : Có những cách nào để thay đổi nhiệt năng? Tìm hiểu qua ví dụ!
Phương pháp phân tích quang phổ có 2 loại chính:
- Phép phân tích định tính: Xác định các nguyên tố cấu tạo của mẫu vật bằng cách sử dụng quang phổ vạch.
- Phép phân tích định lượng:
- Xác định nhiệt độ mẫu nghiên cứu bằng cách sử dụng quang phổ liên tục.
- Xác định nồng độ của thành phần cấu tạo mẫu nghiên cứu bằng cách sử dụng cường độ sáng các vạch quang phổ, từ đó phát hiện được nồng độ rất nhỏ của chất trong mẫu.
3.2. Lợi ích của các phép phân tích quang phổ
- Kết quả phân tích chính xác, nhanh chóng hơn so với phương pháp phân tích hóa học.
- Có thể phân tích từ xa và cung cấp thông tin về nhiệt độ và các thành phần hóa học.
4. Bài tập trắc nghiệm về các loại quang phổ
Hãy thử sức với những câu hỏi sau đây về các loại quang phổ:
-
Trong các ánh sáng đơn sắc: đỏ, tím, lam, chàm, loại ánh sáng nào có tần số lớn nhất?
A. Đỏ
B. Chàm
C. Tím
D. Lam
Đáp án: C -
Phát biểu nào sau đây đúng khi nói về tia hồng ngoại?
A. Là loại ánh sáng nhìn thấy màu hồng
B. Ứng dụng khi sưởi ấm
C. Trong môi trường chân không sẽ không chuyển được
D. Nó không phải sóng điện từ
Đáp án: B -
Khi phân tích nguồn sáng nào sau đây sẽ không cho quang phổ vạch phát xạ?
A. Ánh sáng đèn hơi hydro
B. Ánh sáng đèn hơi thủy ngân
C. Ánh sáng đèn hơi natri
D. Ánh sáng đèn dây tóc
Đáp án: D -
Quang phổ liên tục phụ thuộc yếu tố nào sau đây?
A. Nhiệt độ nguồn phát và không phụ thuộc vào bản chất nguồn phát.
B. Phụ thuộc bản chất nguồn phát và nhiệt độ.
C. Phụ thuộc bản chất nguồn phát và không phụ thuộc nhiệt độ nguồn phát.
D. Tất cả đáp án trên đều đúng.
Đáp án: A -
Cách nhận biết sự có mặt của nguyên tố hoá học trong một mẫu vật cần nghiên cứu loại quang phổ nào?
A. Quang phổ vạch phát xạ.
B. Quang phổ liên tục.
C. Quang phổ hấp thụ.
D. Cả ba loại quang phổ trên.
Đáp án: A
Còn rất nhiều kiến thức và bài tập thú vị về các loại quang phổ mà chúng tôi không thể đề cập hết trong bài viết này. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm, hãy truy cập Vuihoc.vn để khám phá thêm nhiều bài giảng và bài tập khác nhé!
FigCaption: Bạn có thể tham khảo thêm tài liệu tổng hợp kiến thức, phương pháp và kỹ năng giải quyết mọi dạng bài tập trong đề thi Lý tốt nghiệp THPT.
Xem thêm : Làm thế nào để nhận biết mèo bị sảy thai?
Trên đây là toàn bộ kiến thức về các loại quang phổ cũng như bài tập thường gặp. Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu sâu hơn về chủ đề này. Đăng ký ngay tại Vuihoc.vn để được các thầy cô VUIHOC hỗ trợ ôn tập và xây dựng lộ trình ôn thi Vật Lý tốt nghiệp THPT!
FigCaption: Đăng ký ngay để được các thầy cô VUIHOC ôn tập và xây dựng lộ trình ôn thi Vật Lý tốt nghiệp THPT
Nếu bạn quan tâm, bạn cũng có thể tham khảo thêm các bài viết khác về tia hồng ngoại và tia tử ngoại, cũng như về giao thoa ánh sáng.
[^1^]: Tham khảo ngay bộ tài liệu tổng hợp kiến thức, phương pháp và kỹ năng giải quyết mọi dạng bài tập trong đề thi Lý tốt nghiệp THPT:
Nguồn: https://readyq.vn
Danh mục: Sức khỏe