Hà thủ ô đỏ: Bí quyết cho sức khỏe và làn da tuyệt vời

Hà thủ ô đỏ có tác dụng gì?

Hà thủ ô đỏ, cây có tác dụng kỳ diệu trong lĩnh vực sức khỏe và làm đẹp. Với hương vị chát, ngọt, đắng và tính ấm, cây này đã được sử dụng trong y học truyền thống để bổ máu, an thần, dưỡng can, nhuận tràng và nhiều tác dụng khác.

Đặc điểm tự nhiên của hà thủ ô đỏ

Hà thủ ô có thân dạng dây leo và tuổi thọ cao. Thân cây có đặc điểm xoắn quanh và tạo hình vòng xoắn độc đáo. Bề ngoài, thân cây có màu xanh tía, bề mặt nhẵn và vân nổi rõ. Hà thủ ô phát triển từ củ trên mặt đất, có rễ phình phía dưới để hấp thụ nước và dưỡng chất từ đất.

Hà thủ ô đỏ
Hà thủ ô đỏ – Loại cây dây leo

Ban đầu, cây hà thủ ô đỏ thường mọc tự nhiên và thưa thớt ở các tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam như Lai Châu, Sơn La, Hà Giang và Lào Cai. Tuy nhiên, hiện nay, nó cũng được trồng rộng rãi ở các khu vực phía Nam. Cây hà thủ ô đỏ phát triển mạnh ở các tỉnh như Lâm Đồng, Đắc Lắk, Phú Yên và Bình Định. Sự phát triển này đã tạo ra nguồn nguyên liệu lớn được sử dụng từ y học dân tộc đến công nghiệp và thảo dược.

Công dụng bá đạo của hà thủ ô đỏ

Hà thủ ô đỏ là một loại cây có vị ngọt và tính bình. Cả thân và lá của cây hà thủ ô đều được sử dụng trong y học cổ truyền và có nhiều tác dụng quý báu cho sức khỏe.

Sử dụng thân cây và lá

Thân leo và lá của hà thủ ô đỏ được sử dụng để:

  • Dưỡng tâm và an thần: Hà thủ ô giúp giảm căng thẳng và lo âu, mang lại tinh thần thư thái.
  • Dưỡng huyết và hoạt lạc: Cây này tăng cường sự tỉnh táo.
  • Trị chứng thần kinh suy nhược: Hà thủ ô giúp giảm triệu chứng của chứng thần kinh suy nhược.
  • Trị thiếu máu và đau mỏi toàn thân: Cây hà thủ ô cải thiện tình trạng thiếu máu và giảm đau mỏi.

Sử dụng rễ củ

Rễ củ hà thủ ô đỏ, có vị đắng và tính ấm, có nhiều tác dụng quý báu như:

  • Bổ can thận: Rễ hà thủ ô hỗ trợ chức năng thận.
  • Dưỡng huyết và bổ âm giải độc: Rễ hà thủ ô làm dịu và giải độc.
  • Trị các chứng rối loạn tinh thần: Cây này giúp điều trị các chứng thần kinh như can thận âm hư, huyết hư, đau đầu, hoa mắt chóng mặt và nhiều triệu chứng khác.
  • Giúp ức chế vi khuẩn lao: Hà thủ ô ngăn chặn bệnh lao.
  • Giảm cholesterol: Dịch chiết cồn hà thủ ô hạ mỡ máu.

Hà thủ ô đỏ
Dịch chiết cồn hà thủ ô – Giúp hạ mỡ máu

Mặc dù hà thủ ô đỏ có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cần cẩn trọng với một số đối tượng như người đàm thấp, tỳ hư hoặc có tiền sử đại tiện lỏng. Trước khi sử dụng hà thủ ô, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ Đông y.

Ngoài ra, hà thủ ô đỏ còn có tác dụng bổ thần kinh, với chứa hợp chất lecitin giúp cường tim ếch cô lập và tạo ra hồng cầu tốt hơn. Nó cũng hữu ích trong việc điều trị các tình trạng khí hư bạch đới, kinh nguyệt không đều, sự sạm nám da, thiếu máu, gầy còm và nhiều tình trạng khác. Nước sắc hà thủ ô đỏ cũng có khả năng ức chế vi khuẩn lao và chống oxi hóa.

Cách sử dụng hà thu ô đỏ

Theo Đông y, củ hà thủ ô, đặc biệt là hà thủ ô đỏ, có vị đắng ngọt, chát và tính hơi ấm. Vị đắng của hà thủ ô liên quan đến tính lạnh, trong khi vị chát liên quan đến tính táo sáp, có thể gây hiện tượng đại tiện và phân tạo hình táo và nát. Để tránh hiện tượng này, cây hà thủ ô thường được chế biến sẵn trong Đông y.

Quy trình chế biến hà thủ ô đỏ bao gồm:

  • Rửa sạch và cạo vỏ bên ngoài của hà thủ ô.
  • Ngâm hà thủ ô trong nước gạo trong khoảng 24 giờ.
  • Thái miếng hà thủ ô và loại bỏ lõi.
  • Chưng hà thủ ô với nước đậu đen theo tỷ lệ cố định. Thông thường, mỗi 1kg hà thủ ô sẽ chưng với khoảng 100 – 300 gram đậu đen.
  • Quá trình chưng nước liên tục trong nồi tới 9 lần được coi là tốt nhất. Quá trình này giúp giảm độc tính, tăng hiệu quả và hấp thụ thuốc dễ dàng hơn.

Thành phần hóa học của hà thủ ô bao gồm:

  • Tanin: Chiếm khoảng 7,68%.
  • Dẫn chất antraquinon tự do: Chiếm khoảng 0,259%.
  • Antraglycozid: Chiếm khoảng 0,805%.

Sau quá trình chế biến, thành phần dược liệu còn lại bao gồm:

  • Tanin: Chiếm khoảng 3,8%.
  • Dẫn chất antraquinon tự do: Chiếm khoảng 0,113%.
  • Antraglycozid: Chiếm khoảng 0,25%.

Ngoài ra, cây hà thủ ô còn chứa nhiều hợp chất khác.

Các tác dụng của hà thủ ô đỏ:

  • Tanin: Giúp săn se, cố sáp và cầm tiêu chảy.
  • Antraglycozid: Giúp nhuận tràng và thông tiện, đặc biệt trong trường hợp táo bón kinh niên.

Tuy nhiên, khi sử dụng hà thủ ô, cần tuân theo hướng dẫn của chuyên gia y tế hoặc bác sĩ về liều lượng và cách sử dụng để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Một số bài thuốc sử dụng hà thủ ô đỏ trong điều trị bệnh

Dưới đây là một số bài thuốc sử dụng hà thủ ô đỏ trong điều trị bệnh theo Đông y:

  1. Hỗn hợp gồm 12 gam hà thủ ô đỏ, 12 gam đan sâm và 60 gam trân châu. Hỗn hợp này được sắt và uống trong vòng 1 tháng, giúp hỗ trợ điều trị chứng buồn bực, mất ngủ và mộng mị.

  2. Hỗn hợp bao gồm 12 gam hà thủ ô đỏ, 12 gam bắc sa sâm, 12 gam quy bản và 12 gam long cốt bạch thược. Hỗn hợp này được sắt và uống, có tác dụng bổ huyết, an thần, trị hư, lo lắng, mất ngủ, âm hư, huyết khô và râu tóc bạc sớm.

Một số bài thuốc sử dụng hà thủ ô đỏ
Một số bài thuốc sử dụng hà thủ ô đỏ

  1. Thất bảo mỹ nhiệm đơn gồm 20 gam hà thủ ô đỏ, 12 gam bạch linh, 12 gam ngưu tất, 12 gam đương quy, 12 gam thỏ ty tử, 12 gam phá cố chỉ. Tất cả các thành phần này được tán thành bột mịn, sau đó được luyện với mật để tạo thành viên hoàn chỉnh. Bài thuốc này uống 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 12 gam, pha bằng nước muối nhạt. Hỗn hợp này giúp ích thận, cố tinh, trị gan thận yếu, giảm đau lưng và đầu gối, giúp phụ nữ khí hư và đàn ông di tinh.

  2. Hà thủ ô hợp tễ gồm 12 gam hà thủ ô đỏ, 12 gam sinh địa, huyền sâm, 12 gam bạch thược, 12 gam hạn liên thảo, 12 gam sa uyển tật lê, 12 gam hy thiêm thảo và 12 gam tang ký sinh. Hỗn hợp này được sắt và uống, giúp giảm thiểu các chứng thiếu máu, tăng áp huyết, đầu váng, mắt hoa và tê cứng ở chân tay.

  3. Sử dụng hà thủ ô đỏ cho các trường hợp sốt rét kéo dài hại đến chân âm, sốt li bì triền miên:

  • Lựa chọn 60 gam hà thủ ô đỏ sống, 12 gam sài hồ và 20 gam đậu đen. Hỗn hợp này được sắt và phơi sương qua đêm, sáng hôm sau hấp lại và uống.
  • Hoặc sử dụng bài thuốc Hà nhân ẩm, bao gồm 16 gam hà thủ ô đỏ, 12 gam đảng sâm, 12 gam đương quy, 12 gam trần bì và 12 gam gừng lùi. Hỗn hợp này cũng được sắt và uống.
  1. Sử dụng 30 – 60 gam hà thủ ô đỏ tươi. Hỗn hợp này được sắt và uống, có tác dụng nhuận tràng và thông tiện, giúp điều trị các chứng huyết hư và tân dịch khô gây đại tiện bí. Ngoài ra, việc sử dụng hà thủ ô đỏ hàng ngày có thể chữa chứng tinh trùng yếu và tinh loãng.

Lưu ý: Việc sử dụng các bài thuốc này nên được hướng dẫn và theo dõi bởi chuyên gia y tế hoặc bác sĩ. Ngoài hà thủ ô đỏ, rễ cây hà thủ ô trắng và các loại thảo dược khác cũng được sử dụng trong điều trị, nhưng cần thêm nghiên cứu chi tiết về tác dụng của chúng.

Xem thêm:

  • Cách nấu hà thủ ô trị rụng tóc tại nhà đơn giản mà hiệu quả
  • Lá cây hà thủ ô có uống được không?
  • Hà thủ ô ngâm rượu có tác dụng gì? Cách làm rượu hà thủ ô