14 sơ đồ mạch điện cơ bản phổ biến nhất dùng trong công nghiệp 2022

Để hiểu rõ hơn về các mạch điện cơ bản và cách chúng hoạt động, chúng ta cùng tìm hiểu về 14 sơ đồ mạch điện cơ bản phổ biến nhất dùng trong công nghiệp năm 2022.

Mạch khởi động động cơ KĐB 3 pha dùng khởi động từ đơn

Đối với các mạch điện công nghiệp thông thường, nguồn điện thường được chia thành 2 phần: nguồn động lực dùng cho các thiết bị chính như động cơ và nguồn điện điều khiển dùng cho các thiết bị đóng cắt và điều khiển.

Trong mạch điện này, chúng ta có mạch khởi động động cơ 3 pha dùng khởi động từ đơn. Mạch này được nuôi bằng nguồn điện 1 pha 220VAC hoặc có thể sử dụng thiết bị nguồn nuôi 24VDC để đảm bảo an toàn.

Mạch điện này sử dụng các thành phần như cầu giao, cầu chì, khởi động từ và rơ le nhiệt bảo vệ quá tải. Mạch này cho phép điều khiển động cơ từ xa, đồng thời bảo vệ khỏi nhiều sự cố. Tuy nhiên, mạch này cũng phức tạp và có chi phí cao.

Mạch khởi động động cơ 3 pha dùng khởi động từ đơn
Hình ảnh: Mạch khởi động động cơ 3 pha dùng khởi động từ đơn

Mạch điện mở máy động cơ điện ba pha có thử nháp

Mạch điện mở máy động cơ điện ba pha có thử nháp khá giống với mạch khởi động động cơ 3 pha ở trên. Mạch này sử dụng bộ nút nhấn duy trì JOG để mở máy động cơ.

Khi bấm và giữ nút bấm JOG, động cơ sẽ khởi động và chạy. Khi không bấm nút, động cơ sẽ dừng hoạt động.

Mạch điện mở máy động cơ điện ba pha có thử nháp
Hình ảnh: Mạch điện mở máy động cơ điện ba pha có thử nháp

Mạch điện điều khiển động cơ điện hai vị trí

Mạch điều khiển một động cơ ở hai vị trí được sử dụng để điều khiển động cơ chạy và dừng ở hai vị trí khác nhau.

Mạch này sử dụng hai nút nhấn thường hở ON1, ON2 mắc song song với nhau và song song với tiếp điểm phụ K. Hai nút nhấn thường đóng OFF1, OFF2 mắc nối tiếp nhau.

Sơ đồ mạch điều khiển động cơ ở 2 vị trí
Hình ảnh: Sơ đồ mạch điều khiển động cơ ở 2 vị trí

Mạch mở máy động cơ lồng sóc qua cuộn kháng

Mạch mở máy động cơ lồng sóc qua cuộn kháng sử dụng các thành phần như cầu dao đóng cắt, cầu chì bảo vệ, công tắc tơ khống chế quay và rơ le thời gian khống chế quá trình khởi động.

Mạch này có thể điều khiển động cơ quay theo chiều thuận hoặc ngược dựa trên việc điều chỉnh các tiếp điểm của công tắc tơ khống chế.

Mạch mở máy động cơ lồng sóc qua cuộn kháng
Hình ảnh: Mạch mở máy động cơ lồng sóc qua cuộn kháng

Mạch khởi động sao – tam giác dùng PLC

Mạch khởi động sao – tam giác dùng PLC là một trong những biện pháp khởi động động cơ phổ biến nhất. Với việc sử dụng PLC, mạch điều khiển đơn giản hơn và cung cấp độ tin cậy cao.

Chương trình trên PLC được thiết lập để điều khiển các contactor và đảm bảo thứ tự khởi động chính xác.

Mạch khởi động sao tam giác dùng PLC
Hình ảnh: Mạch khởi động sao tam giác dùng PLC

Mạch đảo chiều động cơ điện ba pha

Mạch đảo chiều động cơ điện ba pha sử dụng các thành phần như cầu dao đóng cắt, cầu chì bảo vệ, công tắc tơ khống chế quay và rơ le nhiệt bảo vệ quá tải.

Mạch này cho phép thay đổi chiều quay của động cơ bằng cách điều khiển các tiếp điểm của công tắc tơ.

Sơ đồ mạch điện đảo chiều động cơ 3 pha
Hình ảnh: Sơ đồ mạch điện đảo chiều động cơ 3 pha

Mạch hãm động năng

Mạch hãm động năng được sử dụng để hãm động cơ khi nguồn điện bị mất. Mạch này sử dụng các thành phần như cầu dao đóng cắt, cầu chì bảo vệ, công tắc tơ và rơ le thời gian khống chế quá trình hãm.

Khi nguồn điện bị mất, mạch này tự động kích hoạt quá trình hãm động năng để đảm bảo an toàn và bảo vệ mạch điện.

Mạch hãm động năng
Hình ảnh: Mạch hãm động năng

Mạch đảo chiều tự động dùng công tắc hành trình

Mạch đảo chiều tự động dùng công tắc hành trình là mạch điều khiển động cơ chạy thuận và nghịch lần lượt với thời gian dừng trước khi chuyển mạch. Mạch này thường được sử dụng trong các quy trình tự động di chuyển như tưới cây hay bón phân.

Mạch đảo chiều tự động dùng công tắc hành trình
Hình ảnh: Mạch đảo chiều tự động dùng công tắc hành trình

Mạch hãm ngược

Mạch hãm ngược sử dụng các thành phần như cầu dao đóng cắt, cầu chì bảo vệ, công tắc tơ khống chế quay và rơ le nhiệt bảo vệ quá tải. Mạch này cho phép hãm động cơ khi ngừng cấp điện.

Sơ đồ mạch điện hãm ngược
Hình ảnh: Sơ đồ mạch điện hãm ngược

Mạch điều khiển động cơ hai cấp tốc độ kiểu sao – tam giác kép

Mạch điều khiển động cơ hai cấp tốc độ kiểu sao – tam giác kép sử dụng các thành phần như cầu dao đóng cắt, cầu chì bảo vệ, công tắc tơ khống chế quay, rơ le kiểm tra tốc độ và rơ le khống chế quá trình hãm.

Mạch này cho phép điều khiển động cơ ở hai tốc độ khác nhau thông qua việc chọn chiều quay và tần số của nguồn điện.

Mạch điều khiển động cơ hai cấp tốc độ kiểu sao tam giác kép
Hình ảnh: Mạch điều khiển động cơ hai cấp tốc độ kiểu sao tam giác kép

Mạch điều khiển động cơ theo thứ tự

Mạch điều khiển động cơ theo thứ tự được sử dụng để điều khiển các động cơ chạy theo thứ tự nhất định. Mạch này sử dụng các bộ nút nhấn để điều khiển việc mở máy theo thứ tự tự động.

Sơ đồ mạch điều khiển động cơ theo thứ tự cơ bản
Hình ảnh: Sơ đồ mạch điều khiển động cơ theo thứ tự cơ bản

Mạch tuần tự 3 động cơ dùng PLC

Mạch tuần tự 3 động cơ dùng PLC sử dụng các ngõ vào và ngõ ra trên PLC để điều khiển các động cơ chạy theo thứ tự.

Chương trình trên PLC được cài đặt để điều khiển các contactor và đảm bảo thứ tự mở máy chính xác.

Sơ đồ mạch khởi động tuần tự 3 động cơ dùng PLC
Hình ảnh: Sơ đồ mạch khởi động tuần tự 3 động cơ dùng PLC

Mạch đảo chiều động cơ dùng biến tần

Mạch đảo chiều động cơ dùng biến tần sử dụng biến tần để điều khiển động cơ chạy theo chiều thuận và ngược. Mạch này sử dụng công tắc để điều khiển chức năng đảo chiều.

Cài đặt và điều chỉnh thông số biến tần là bước quan trọng để đảm bảo hoạt động ổn định và chính xác của động cơ.

Sơ đồ mạch điện đảo chiều động cơ dùng biến tần
Hình ảnh: Sơ đồ mạch điện đảo chiều động cơ dùng biến tần

Việc hiểu và áp dụng các sơ đồ mạch điện cơ bản trong công nghiệp là rất quan trọng để đảm bảo hoạt động ổn định và an toàn của động cơ. Tuy nhiên, việc lắp đặt và điều chỉnh các mạch này đòi hỏi kiến thức và kỹ năng chuyên môn, vì vậy nếu gặp khó khăn, hãy tìm đến các chuyên gia và nhà sản xuất để được tư vấn và hỗ trợ.