SỞ Y TẾ THÁI NGUYÊN

Bách hợp – Loài hoa trắng tinh khôi và dược liệu quý hiếm trong Đông y

Loại hoa Bách hợp với sắc trắng tinh khôi thường được sử dụng như một loại cây cảnh để trang trí trong nhà và được trồng để làm cây cảnh. Tuy nhiên, ít ai biết rằng củ Bách hợp còn có công dụng làm thuốc và là một loại dược liệu quý hiếm trong nhiều bài thuốc Đông y từ xưa đến nay. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về dược liệu này, công dụng chính và những bài thuốc chữa bệnh nổi tiếng.

Bạn đang xem: SỞ Y TẾ THÁI NGUYÊN

Thông tin chung về củ Bách hợp

Cây Bách hợp thuộc họ Hành Tỏi và có tên khoa học là Bulbus Lily – Lilium Browii F.F. Br. var. Colchesteri Wils. Trong dân gian, người ta thường gọi cây Bách hợp là cây Tỏi rừng. Thảo dược này có vị đắng, tính hàn và được sử dụng nhiều trong việc chữa các chứng ho, điều trị an thần, mất ngủ và nhiệt trong cơ thể.

Đặc điểm thực vật của củ Bách hợp

Củ hoa Bách hợp khá giống với củ Hành tây, dễ dàng nhận biết trong cuộc sống hằng ngày. Ngoài ra, củ Bách hợp còn có các đặc điểm thực vật sau:

• Cây Bách hợp là loại cây thân thảo, thường sống nhiều ở những vùng núi cao. Chiều cao của cây khi trưởng thành chỉ từ 50-80cm, một vài cây có thể cao nhất là 1m. Cây Bách hợp có thể sống và phát triển lâu năm trong điều kiện sống thích hợp.

• Hoa của cây Bách hợp có màu trắng tinh khôi, thanh thoát và kiêu sa, hình dáng hơi giống hoa loa kèn.

• Phần thân hoa có lá mọc so le, đầu nhọn hình lưỡi mác, gốc lá thường to hơn và thuôn nhỏ khi đến ngọn.

• Củ hoa Bách hợp nằm sâu trong lòng đất và thường chỉ phát triển khi hoa tàn. Củ màu trắng ngà, có nhiều lớp bao bọc giống như củ Hành tây. Củ hoa được tách ra từng lớp để được sử dụng làm dược liệu.

Hình ảnh cây hoa Bách hợp ngoài thiên nhiên

Phân bố

Cây Bách hợp thích sống ở những nơi có ánh sáng tốt, khí hậu ẩm ướt, mát mẻ, và nhiệt độ trung bình từ 13-20 độ C. Chính vì vậy, chúng thường mọc nhiều ở những vùng núi cao, ven bờ ruộng, ven sông hoặc trang trại trồng hoa, trồng dược liệu chuyên canh. Các tỉnh thành trồng nhiều nhất là Lạng Sơn, Quảng Ninh, Lai Châu, Sơn La, Hà Giang.

Thành phần hóa học

Củ hoa Bách hợp chứa nhiều thành phần tốt cho sức khỏe và có tác dụng chữa bệnh. Chẳng hạn, chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa, vitamin C tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa lão hóa da, tinh bột cung cấp năng lượng cho cơ thể, chất béo giúp chắc khỏe xương và protit giúp phát triển cơ. Những thành phần này giúp củ Bách hợp mang lại hiệu quả trong việc điều trị bệnh.

Củ của cây hoa có nhiều thành phần dinh dưỡng tốt cho sức khỏe

Thu hái – sơ chế – bảo quản

Cây Bách hợp cần ít nhất một năm để trồng và thu hoạch. Thông thường, hoa sẽ nở vào tháng 7 và tháng 8 khi thời tiết bắt đầu mát mẻ hơn. Cắt hoa sẽ giúp củ phát triển nhanh và mạnh mẽ hơn, cung cấp nhiều chất dinh dưỡng hơn.

Khi thu hoạch, củ hoa cần được rửa sạch và tách từng lớp ra ngoài. Sau đó, củ được thái nhỏ và phơi ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Khi củ hoàn toàn khô, nó có thể được cắt thành lát hoặc nghiền thành bột.

Quá trình bảo quản củ Bách hợp cũng rất quan trọng. Bạn nên cất củ ở những nơi thoáng mát, trong túi bóng kín để tránh ẩm ướt.

Củ bách hợp được dùng làm dược liệu

Công dụng của củ hoa Bách hợp

Củ Bách hợp đã được sử dụng trong nhiều bài thuốc Đông y để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. Ngay cả trong y học hiện đại, nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh hiệu quả của cây Bách hợp. Dưới đây là một số tác dụng của thuốc Bách hợp từ cả góc nhìn Đông y và Tây y:

Tác dụng theo Đông y

Theo sách y học cổ truyền, củ hoa Bách hợp có vị đắng, ngọt và tính hàn. Thảo dược này có thể giúp nhuận phế, trị ho, an thần hiệu quả. Dân gian thường sử dụng củ Bách hợp để:

• Giảm ho, long đờm, chữa viêm phế quản cấp tính, ho khan, ho có đờm.

• Thanh tâm, lợi tiểu, điều hòa kinh nguyệt, huyết áp và giảm căng thẳng, stress.

Tác dụng theo Tây y

Một số nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng củ Bách hợp chứa nhiều thành phần tự nhiên có lợi cho sức khỏe. Chính vì vậy, củ Bách hợp được sử dụng làm thành phần trong một số thuốc tân dược để điều trị các loại bệnh như:

• Điều trị các chứng ho gió, ho khan, ho có đờm, ho lâu ngày khi sử dụng kháng sinh trong thời gian dài.

• Điều trị chứng ho lao phổi, viêm phế quản.

• Cải thiện giấc ngủ, ngủ sâu và hạn chế thức giấc khi ngủ.

Ngoài ra, củ Bách hợp còn được lấy ra để điều chế thành thuốc chữa những bệnh liên quan đến hệ miễn dịch.

Dược liệu có nhiều tác dụng theo cả Đông y và Tây y

Một số bài thuốc quý, nổi tiếng từ củ Bách hợp

Củ Bách hợp được sử dụng để chữa bệnh trong nhiều bài thuốc Đông y nổi tiếng. Dưới đây là chi tiết các bài thuốc và cách sử dụng an toàn:

Bài thuốc nhuận phổi, giảm ho hiệu quả

Xem thêm : Hạt đác Nha Trang tươi – Một món đặc sản độc đáo hấp dẫn vùng đất Ninh Thuận – Nha Trang – Khánh Hòa

Củ Bách hợp được sử dụng để chữa chứng ho máu, ho có đờm kèm theo triệu chứng đau tức ngực và rát đau cổ họng. Cách thực hiện:

• Chuẩn bị củ Bách hợp và đỗ hoa vừng lượng 8-12g.

• Tán mịn hai vị thuốc trên và chế thành viên nhỏ. Uống khoảng 3 lần mỗi ngày, mỗi lần uống 2-3 viên. Bạn có thể uống cùng nước lọc hoặc nước gừng pha loãng để có hiệu quả tốt hơn.

• Sử dụng trong khoảng 3-5 ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

Bài thuốc trị mất ngủ, phiền muộn

Nếu bạn thường xuyên mất ngủ hoặc cảm thấy lo lắng, phiền muộn, đầu óc căng thẳng mệt mỏi, bạn có thể sử dụng bài thuốc từ củ Bách hợp. Cách thực hiện:

• Chuẩn bị Bách hợp, sinh địa, mạch môn, hạt sen và thịt lợn, mỗi loại 20g.

• Cho tất cả các thành phần vào nồi và ninh trong 1 lít nước.

• Khi thịt mềm hơn, thêm gia vị và sử dụng ngay khi còn nóng.

• Uống món này từ 3-4 lần mỗi tuần để có hiệu quả tốt nhất.

Củ bách hợp tác dụng trị ho, nhuận phổi

Bài thuốc chữa viêm phổi tử của hoa Bách hợp tươi

Nếu bạn lo ngại về tác dụng phụ của kháng sinh khi điều trị viêm phổi, bạn có thể sử dụng củ hoa Bách hợp để giúp điều trị bệnh hiệu quả. Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 30g củ Bách hợp tươi và nước tinh khiết.

• Rửa sạch củ Bách hợp, tách từng lớp ra và xay nhuyễn. Chắt lấy nước cốt.

• Hòa nước cốt với một ít nước ấm khác để uống mỗi ngày.

• Bạn cũng có thể nấu củ thành súp để ăn hàng ngày.

Bài thuốc trị tim đập nhanh

Tim đập nhanh là tình trạng mà nhiều người gặp trong cuộc sống hàng ngày. Để giảm thiểu tình trạng này, bạn có thể sử dụng bài thuốc sau:

• Sử dụng củ Bách hợp, hoa Hòe và cây Chi mẫu, mỗi loại 20g.

• Rửa sạch thảo dược và đun cùng 1 lít nước.

• Đun trên lửa vừa đến khi còn lại 1/2 lượng nước ban đầu. Chắt ra bát để uống hằng ngày.

• Sử dụng bài thuốc này hàng ngày để giảm tim đập nhanh, hồi hộp và lo âu.

Tác dụng giảm tim đập nhanh hiệu quả

Bài thuốc trị đau tai, điếc tai

Trong y học dân gian, củ hoa Bách hợp được sử dụng để chữa chứng đau tai, điếc tai và suy giảm thính lực ở người già một cách hiệu quả và nhanh chóng sau một thời gian ngắn. Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 50g củ Bách hợp khô.

• Xay nhuyễn thảo dược và chế thành bột.

• Uống 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 1 muỗng bột pha cùng 200ml nước ấm.

• Xem thêm : Viên nang bổ sung Vitamin nha đam Aloe Vera

  Sử dụng trong 1-2 tháng để đạt hiệu quả tối đa.

Bài thuốc dùng củ Bách hợp để chữa đau dạ dày

Viêm loét dạ dày là một căn bệnh thường gặp và có thể gây ra nhiều vấn đề trong cuộc sống hàng ngày. Để tránh tác dụng phụ của kháng sinh và giảm thiểu tình trạng này, bạn có thể sử dụng củ Bách hợp. Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 30g củ Bách hợp, ô dược và nước tinh khiết.

• Rửa sạch các thành phần và đun với 1 lít nước tinh khiết.

• Đun cho đến khi còn lại 1/2 lượng nước ban đầu. Chắt ra bát và chia thành 2 lần để uống trong ngày.

Áp dụng bài thuốc để giảm đau dạ dày

Bài thuốc chữa mụn nhọt hiệu quả

Với tình trạng thời tiết nóng bức và cơ thể bị nóng trong, mụn nhọt là điều không tránh khỏi. Những nốt mụn này không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn gây phiền toái trong cuộc sống hàng ngày. Nếu bạn đang gặp tình trạng này, hãy thử áp dụng bài thuốc từ củ Bách hợp:

• Chuẩn bị 12g củ Bách hợp, 12g Kim ngân hoa và 10g Liên kiều.

• Rửa sạch thảo dược và đun trong nước sôi.

• Đun trong 20-30 phút, sau đó thêm một chút muối. Chắt ra bát để uống.

• Sử dụng trong 3-5 ngày để vết mụn dần xẹp và biến mất hoàn toàn trên da.

Bài thuốc trị đại tiện, tiểu tiện ra máu

Đối với những người bị táo bón hoặc tiểu tiện ra máu, cây Bách hợp có thể được sử dụng để giúp giảm triệu chứng này. Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 20-30g củ Bách hợp, rượu và xay nhuyễn nóng.

• Khi dược liệu khô cong lại, tán thành bột mịn.

• Khi gặp triệu chứng, dùng 1-2 muỗng bột củ hoa pha cùng 200ml nước ấm. Uống 1-2 lần trong ngày để có hiệu quả tốt nhất.

Lưu ý khi sử dụng củ Bách hợp để chữa bệnh

Trong quá trình sử dụng củ Bách hợp, bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Củ Bách hợp có tính hàn, vì vậy không nên sử dụng khi bị cảm mạo, sốt phong hàn, tiêu chảy cấp.

• Cây Bách hợp rất giống với cây loa kèn, vì vậy bạn cần phân biệt để tránh sử dụng nhầm.

• Nếu có bất kỳ triệu chứng hoặc lo ngại nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.

• Hiệu quả của thuốc tùy thuộc vào cơ địa của từng người, nên cần kiên trì sử dụng để đạt hiệu quả tốt nhất.

• Không nên sử dụng quá liều hoặc dùng lâu ngày mà không có hiệu quả. Nếu sau 1-2 tuần sử dụng không có cải thiện, bạn nên thăm khám bác sĩ và áp dụng phương pháp điều trị khác.

Lưu ý trong quá trình sử dụng tránh tác dụng phụ

Củ Bách hợp mua ở đâu uy tín, chất lượng? Giá bao nhiêu?

Hiện nay, có nhiều nơi bán và phân phối thảo dược củ Bách hợp khô và tươi trên thị trường. Bạn có thể mua tại các quầy thuốc Đông y hoặc các phòng khám Y học cổ truyền uy tín, có giấy phép kinh doanh và nguồn gốc rõ ràng để tránh mua phải sản phẩm không rõ nguồn gốc.

Củ hoa Bách hợp được bán nhiều trên thị trường hiện nay

Trên đây là một số thông tin hữu ích về dược liệu củ Bách hợp và những công dụng của nó trong việc chữa bệnh. Hy vọng rằng thông qua bài viết này, bạn hiểu thêm về cây Bách hợp và tin tưởng sử dụng để chăm sóc sức khỏe của bạn và người thân.

Nguồn: https://readyq.vn
Danh mục: Dinh dưỡng