Những nguyên nhân gây ô nhiễm thực phẩm và hướng dẫn thực hiện đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm

Giới thiệu

Thực phẩm là nguồn cung cấp dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể, nhưng nếu không đảm bảo vệ sinh an toàn, nó có thể gây hại cho sức khỏe. Ô nhiễm thực phẩm có thể xảy ra trong quá trình sản xuất, chế biến, bảo quản và tiêu thụ thực phẩm. Để đảm bảo an toàn thực phẩm, chúng ta cần nhận biết và thực hiện các biện pháp phòng ngừa ô nhiễm và vệ sinh an toàn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những nguyên nhân gây ô nhiễm thực phẩm và cách thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm.

Nguyên nhân gây ô nhiễm thực phẩm

1. Do quá trình chăn nuôi, gieo trồng, sản xuất thực phẩm

• Thực phẩm có nguồn gốc từ gia súc, gia cầm bị bệnh hoặc thủy sản sống ở nguồn nước bị nhiễm bẩn.
• Các loại rau, quả được bón quá nhiều phân hóa học, sử dụng thuốc trừ sâu không cho phép hoặc không sử dụng đúng liều lượng và thời gian cách ly.
• Cây trồng ở vùng đất bị ô nhiễm hoặc tưới bằng nước thải bẩn.
• Sử dụng các chất kích thích tăng trưởng và thuốc kháng sinh.

2. Do quá trình chế biến không đúng

• Quá trình giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm, thu hái lương thực, rau, quả không tuân thủ đúng quy định.
• Sử dụng chất phụ gia không đúng quy định để chế biến thực phẩm.
• Đặt thực phẩm sống cùng thực phẩm chín hoặc sử dụng chung dao thớt.
• Sử dụng khăn bẩn để lau dụng cụ ăn uống.
• Bàn chế biến thực phẩm, bàn ăn hoặc dụng cụ ăn uống bị nhiễm bẩn.
• Không rửa tay trước khi chế biến thực phẩm, đặc biệt là khi chuẩn bị thức ăn cho trẻ em.
• Người chế biến thực phẩm đang mắc bệnh truyền nhiễm, tiêu chảy, đau bụng, nôn, sốt, hoặc nhiễm trùng ngoài da.
• Rửa thực phẩm và dụng cụ ăn uống bằng nước nhiễm bẩn.
• Nấu thực phẩm chưa chín hoặc không đun lại trước khi ăn.

3. Do quá trình sử dụng và bảo quản không đúng

• Sử dụng đồ dùng chứa thức ăn như sành sứ, sắt tráng men, nhựa tái sinh… bị nhiễm chất chì.
• Để thức ăn qua đêm hoặc bày bán trong ngày ở nhiệt độ thường; thức ăn không được đậy kín, để bụi bẩn, côn trùng gặm nhấm, ruồi và các động vật khác tiếp xúc gây ô nhiễm.
• Thức ăn không được bảo quản ở nhiệt độ đủ lạnh hoặc đủ nóng để ngăn vi khuẩn phát triển.

Hướng dẫn thực hành vệ sinh an toàn thực phẩm

1. Chọn thực phẩm tươi sạch

• Với rau quả: chọn các loại rau, quả tươi, không bị dập nát, không có mùi lạ.
• Với thịt, cá: phải qua kiểm dịch thú y và đạt tiêu chuẩn thịt tươi.
• Cá và thủy sản phải còn tươi, giữ nguyên màu sắc bình thường, không có dấu hiệu ươn, ôi.
• Các thực phẩm đã chế biến phải được đóng hộp hoặc đóng gói đảm bảo, có nhãn hàng hóa đầy đủ thông tin về tên sản phẩm, trọng lượng, thành phần, cách bảo quản, nơi sản xuất, chế biến, số đăng ký sản xuất và hạn sử dụng.
• Không sử dụng thực phẩm khô bị mốc.
• Không sử dụng các loại thực phẩm lạ chưa rõ nguồn gốc.
• Không sử dụng các phẩm màu, đường hóa học không được chấp thuận.

2. Giữ vệ sinh nơi ăn uống và chế biến thực phẩm

• Khu vực chế biến thực phẩm không có nước đọng, xa khỏi khu khói, bụi bẩn, nhà vệ sinh, khu chăn nuôi gia súc, rác thải gây ô nhiễm môi trường.
• Tất cả các bề mặt sử dụng để chuẩn bị thực phẩm phải dễ cọ rửa, luôn giữ gìn sạch sẽ và khô ráo.
• Bếp phải đủ ánh sáng và thông gió.
• Phải đủ nước sạch để chế biến thực phẩm và vệ sinh khu vực chế biến thường xuyên.
• Ngăn ngừa sự đi lại của gián, chuột và các động vật khác trong khu vực chế biến thực phẩm.

3. Sử dụng đồ dùng nấu nướng và ăn uống sạch sẽ

• Không để dụng cụ bẩn qua đêm.
• Bát đĩa dùng xong phải rửa ngay. Không dùng khăn ẩm mốc, nhờn mỡ để lau khô bát đĩa. Nếu dụng cụ vừa rửa xong cần dùng ngay thì nên tráng lại bằng nước sôi.
• Dụng cụ tiếp xúc với thức ăn chín và sống phải để riêng biệt.
• Không sử dụng dụng cụ bị sứt mẻ, hoen gỉ vì khó rửa.
• Thức ăn còn thừa và thực phẩm thải bỏ phải đựng vào thùng kín có nắp đậy và chuyển đi hằng ngày.
• Chỉ sử dụng xà phòng và các chất tẩy rửa được cơ quan Y tế cho phép để không có chất độc tồn dư trong thực phẩm.
• Không dùng các dụng cụ bằng đồng, nhôm, thủy tinh gia công, nhựa tái sinh có màu khi nấu nướng hoặc chứa đựng thực phẩm có tính acid hoặc cồn vì chúng có thể làm tan các kim loại nặng như chì, đồng hoặc phụ gia vào thực phẩm.
• Không sử dụng bao bì từng chứa các chất độc, thuốc bảo vệ thực vật, hoá chất tẩy trùng để đựng thực phẩm.

4. Chuẩn bị thực phẩm sạch sẽ và nấu chín kỹ

• Rau, quả phải ngâm ngập trong nước sạch, rửa kỹ dưới vòi nước hoặc trong chậu và thay nước 3-4 lần.
• Các loại thực phẩm đông lạnh phải làm tan đá hoàn toàn và rửa sạch trước khi nấu nướng.
• Nhiệt độ sôi có thể tiêu diệt hầu hết các loại vi khuẩn gây bệnh, nhưng cần nấu kỹ để đạt nhiệt độ sôi đồng đều. Chú ý kiểm tra phần thịt gần xương, nếu còn có màu hồng hoặc đỏ, phải đun lại cho chín hoàn toàn.
• Không nên ăn các thực phẩm sống như gỏi cá, thịt bò tái, gỏi…

5. Ăn ngay sau khi thức ăn vừa nấu xong hoặc vừa chuẩn bị xong

• Thức ăn nấu chín để nguội ở nhiệt độ bình thường dễ bị nhiễm vi khuẩn và phát triển. Để đảm bảo an toàn, nên ăn ngay khi thức ăn còn nóng vừa nấu chín xong.
• Đối với các loại trái cây và rau quả không cần nấu chín, cần ăn ngay sau khi bóc hoặc cắt ra.

6. Bảo quản cẩn thận thức ăn đã nấu chín và đun kỹ lại trước khi ăn

• Nếu thức ăn phải được chuẩn bị trước hoặc phải chờ sau 3 giờ, cần giữ ở nhiệt độ 60 độ C hoặc duy trì ở điều kiện lạnh dưới 10 độ C. Đối với trẻ nhỏ, cần cho ăn ngay sau khi thức ăn nguội và không áp dụng cách bảo quản này.
• Không đưa quá nhiều thức ăn ấm hoặc thức ăn đang nóng vào tủ lạnh.
• Không để thực phẩm sống chung với thực phẩm chín.
• Không sử dụng dao, thớt đã được sử dụng để thái thực phẩm sống để thái thức ăn chín.
• Thức ăn cần được đậy kín để tránh ruồi và côn trùng xâm nhập.
• Không dùng tay để bốc thức ăn chín hoặc đá để pha nước uống.
• Không để các hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật hoặc các chất gây độc khác trong khu vực chế biến thực phẩm.
• Bảo quản thực phẩm đóng gói theo đúng yêu cầu trên nhãn.
• Đun lại thức ăn ở nhiệt độ sôi đồng đều ngay trước khi ăn là biện pháp phòng ngừa vi khuẩn phát triển trong quá trình bảo quản.

7. Giữ vệ sinh cá nhân tốt

• Người chăm sóc trẻ cần rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi cho trẻ ăn hoặc tiếp xúc với thực phẩm, sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với thực phẩm tươi sống.
• Mặc quần áo sạch sẽ, đầu tóc gọn gàng khi chuẩn bị thức ăn.
• Không hút thuốc, không ho, hắt hơi trong quá trình chuẩn bị thực phẩm.
• Giữ móng tay ngắn và sạch sẽ.
• Nếu có vết thương ở tay, cần băng kín bằng vật liệu không thấm nước.
• Không tiếp xúc với thực phẩm khi đang bị đau bụng, tiêu chảy, nôn, sốt hoặc có biểu hiện của bệnh truyền nhiễm.

8. Sử dụng nước sạch trong ăn uống

• Dùng các nguồn nước thông dụng như nước máy, nước giếng, nước mưa, sông suối đã qua xử lý để rửa thực phẩm, chế biến đồ ăn và rửa dụng cụ.
• Nước phải trong, không có mùi, không có vị lạ.
• Dụng cụ chứa nước phải sạch, không có rêu, bụi bẩn và có nắp đậy.
• Dùng nước đã đun sôi để uống hoặc chế nước giải khát, làm kem, đá.

9. Sử dụng vật liệu bao gói thực phẩm sạch sẽ và thích hợp

• Không sử dụng sách, báo cũ để gói thức ăn chín.
• Đồ bao gói phải đảm bảo sạch, giữ được tính hấp dẫn về mùi vị và màu sắc, không thấm chất độc vào thực phẩm.
• Nhãn thực phẩm phải trung thực, đầy đủ thông tin về tên sản phẩm, trọng lượng, thành phần, cách bảo quản, sử dụng, nơi sản xuất, chế biến, số đăng ký sản xuất và hạn sử dụng.

10. Thực hiện các biện pháp vệ sinh phòng bệnh và giữ gìn môi trường sống sạch sẽ

• Thực hiện các biện pháp diệt ruồi, gián, chuột và tuân theo hướng dẫn vệ sinh phòng chống dịch bệnh từ cơ quan Y tế.
• Rác thải phải đựng vào thùng kín có nắp đậy, đổ đúng giờ và đúng nơi quy định.

11. Thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm để giữ gìn sức khỏe gia đình

• Cơ sở sản xuất không được sản xuất và đưa ra thị trường những thực phẩm không đảm bảo vệ sinh an toàn.
• Các phố và các tổ giám sát cần khuyến khích người dân sản xuất đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đặc biệt là rau ăn.
• Khi mua thực phẩm, cần chọn những loại có giá trị dinh dưỡng, giá cả phải chăng và đảm bảo vệ sinh an toàn. Chú ý chọn rau quả tươi, thịt, cá tươi, trứng tươi, đậu lạc không bị mốc và thời hạn sử dụng khi mua thực phẩm chế biến sẵn hoặc đóng hộp.
• Dùng nước sạch và an toàn để chế biến thức ăn, đồ uống và rửa dụng cụ. Đồ dùng nấu nướng và ăn uống phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, không dùng khăn ẩm mốc và nhờn mỡ để lau khô bát đĩa.
• Nấu chín thực phẩm thịt, cá và ăn ngay sau khi nấu. Thức ăn chín không được ăn sau quá 4 giờ và đặc biệt, không nên để qua đêm. Không để thực phẩm sống chung với thực phẩm chín.
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân khi nấu ăn, bao gồm rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước sạch, không tham gia chế biến thực phẩm khi bị bệnh và giữ gìn vệ sinh nơi ăn uống và chế biến thực phẩm.
• Thực hiện các biện pháp vệ sinh phòng bệnh và giữ gìn môi trường sống sạch sẽ.
• Tuân thủ các quy định và hướng dẫn về vệ sinh an toàn thực phẩm từ cơ quan Y tế.

Để đảm bảo an toàn thực phẩm, chúng ta cần thực hiện đầy đủ các biện pháp vệ sinh và tuân thủ các quy định từ cơ quan y tế. Với những hướng dẫn trên, chúng ta có thể đảm bảo rằng thực phẩm mà chúng ta ăn là an toàn và không gây hại cho sức khỏe.

Bạn đang xem: Những nguyên nhân gây ô nhiễm thực phẩm và hướng dẫn thực hiện đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm

Xem thêm : Tương Ớt Chinsu: Ngọt Cay Đậm Đà Cho Món Ăn Chay

Nguồn: https://readyq.vn
Danh mục: Sức khỏe